Gemodder of ontwikkeling?
Automatisch, als door een magneet getrokken, kom ik steeds weer opnieuw terecht in vergelijkbare onbevredigende situaties. Te hard werkend, te veel gevend, onzichtbaar blijvend of bekneld tussen twee strijdende partijen. Sommige dingen lijken nooit te veranderen, lijken wel aan me te kleven. Sommige valkuilen lijken speciaal alleen voor mij te zijn bestemd en ik zie mezelf er trouwhartig intrappen.
En ik weet het. Ik probeer mezelf er in vóór te blijven. Het leven is altijd inspannend, ik moet altijd ergens voor door het stof kruipen en ik lijk ‘er’ nooit te kunnen komen.
Het lot, je plek en je taak
Hoe klinkt het lot van je systeem van herkomst door in jouw leven en werken? Dat is een kernvraag in het systemisch werken. In systemische coaching wordt je begeleid in de wezenlijke vragen over je persoonlijke ontwikkeling en over wie je in wezen bent. Dat is iets wat je altijd en overal mee naar toe neemt, maar wat niet alleen gaat over jou.
Als volwassen mensen blijken we namelijk allemaal min of meer geneigd te zijn om een plek in te nemen zoals we dat ook deden in ons systeem van herkomst en bij die plek hoort een taak. Een eenvoudig voorbeeld: het oudste kind dat vroeger al snel verantwoordelijkheid droeg voor zijn ouders, zal zich in de werksituatie gemakkelijker tot de leider wenden dan tot de eigen collega’s en zal misschien zelfs ongevraagd taken van de leider op zich nemen.
Loslaten
In een gezonde ontwikkeling laten we dergelijke taken op enig moment weer los. Bijvoorbeeld de neiging strijdende partijen bijeen te brengen zoals we onze scheidende ouders bijeen wilden brengen, kan worden losgelaten wanneer we inzien dat het huwelijk van onze ouders niet door ons kinderen gered kan worden. Of bijvoorbeeld de neiging om het hoogste en verste te bereiken kan worden losgelaten wanneer we afstand leren nemen van het emotionele werk om onze ouders emotioneel te ‘dragen’.
Vasthouden
Soms echter, volharden we in dergelijke taken, ook wanneer de omgeving ons daarop tracht bij te sturen, ook wanneer het ons uitput. Het uit zich bijvoorbeeld in een schuldgevoel over het aannemen van ondersteuning. Of het uit zich doordat we moeite hebben om onze verantwoordelijkheid op de juiste maat te schatten en zelf te begrenzen. Het uit zich ook in die merkwaardige herhaling van steeds maar weer diezelfde uitdagingen die in ons leven verschijnen: “dat heb ik weer!” Als reactie kiezen we steeds eenzelfde oplossing omdat we slechts die ene oplossing kennen, en omdat we er ten diepste van overtuigd zijn dat als we dat niet zou doen, dat dan alles werkelijk helemaal mis zou gaan.
Van magische liefde naar dienende plek
We noemen dit de magische liefde. Het kind in ons heeft dan de overtuiging dat het alles goed moet maken en het heeft de onstuitbare aansporing om dat ook daadwerkelijk te proberen. De magische liefde is hetgeen waarin we sterk gebonden blijken aan het geheel van het familieveld en het familielot. De zich herhalende uitdagingen in ons leven, wijzen ons precies de weg naar het punt waarop we eraan vastgeknoopt zitten.
Bevrijding daarvan met behulp van systemische begeleiding, opent de weg naar authenticiteit, dat wil zeggen naar een besef van wie je ten diepste bent, welke plek onvervreemdbaar de jouwe is en hoe dienstbaar het is om die in te nemen.
ongewenst is.